Leefstijl adviezen en veelgestelde vragen

Het liefst willen we allemaal dat ons kind ongestoord en veilig kan groeien, maar hoe  kun je hier als moeder je steentje aan bijdragen? In principe mag je in de zwangerschap alles blijven doen dat je daarvoor ook deed zo lang het goed voelt. Er zijn een paar zaken die goed zijn om extra aan te denken. Hieronder staan een aantal tips en ook links naar websites met de meest recente informatie.

Extra vitaminen en visolie

Foliumzuur is vitamine B11. Het huidige advies is om foliumzuur en vitamine D te starten als je dit nog niet extra gebruikt. Foliumzuur helpt tot en met de 10e week om de kans op neurale buisdefecten te verkleinen. De beste keus is natuurlijke, niet synthetische folaat, aangezien dit het beste door je lichaam kan worden opgenomen. In je lijf wordt dit van folaat (B9) omgezet in foliumzuur (B11). Je lichaam maakt vitamine D in je huid wanneer je buiten bent, alleen zitten we steeds vaker binnen, zeker in de winter. Daarom wordt er gedacht dat veel mensen wel een extraatje kunnen gebruiken (zeker als je qua huidskleur afkomstig bent uit zonniger oorden). Eet je verder gezond en afwisselend dan is het niet perse nodig daarnaast nog extra vitaminen te slikken. Wanneer je dat wel graag wilt kun je het beste een multivitamine kopen speciaal voor zwangeren. Hierin is de hoeveelheid vitamine A aangepast en er zit extra ijzer en calcium in. Onderzoek heeft wel uitgewezen dat Omega-3-vetzuren goed zijn voor de ontwikkeling van de hersenen en de ogen van de baby. Deze vetzuren zijn met name te vinden in vis. Wanneer je niet 2 maal per week vette vis eet, is het aan te raden extra visoliecapsules te slikken.

Voeding


Gezond eten is op dit moment in je leven erg belangrijk voor jou en jullie kindje. Over voeding tijdens de zwangerschap is veel geschreven, elk jaar zijn er nieuwe inzichten over wat je als zwangere het beste wel en niet kunt eten. Op de website van het voedingscentrum staan handige richtlijnen. Uiteindelijk beslis je zelf welke risico’s je wel of niet accepteert. De voedingsadviezen kun je direct als app op je telefoon zetten. Handig voor als je in de supermarkt staat en snel wilt zien of je iets gewoon mag eten of dat je het beter kunt laten staan!

Kattenbak en tuinieren


In kattenontlasting kan de toxoplasmose parasiet voorkomen. Om besmetting te voorkomen is het aan te raden de kattenbak schoon te maken of te tuinieren met handschoenen aan, of dit klusje aan een ander over te laten.

Sauna


Ga de eerste 14 weken niet in de sauna. Je lichaamstemperatuur stijgt in de  sauna flink en hierdoor is er een iets grotere kans op een aangeboren afwijking bij de baby. Ga je regelmatig naar de sauna, dan is je lichaam hier al aan gewend en kun je het na de 14 weken weer oppakken. Ga echter niet te lang, neem voldoende tijd om af te koelen en drink voldoende. Als je nog nooit naar de sauna bent geweest is het niet verstandig er in de zwangerschap mee te beginnen. Je kunt namelijk sneller last hebben van de warmte. Neem ook altijd iemand mee, voor het geval je niet lekker wordt.

Roken


Dat roken ongezond is weet iedereen. In de zwangerschap brengt roken extra risico’s met zich mee. Het is dus belangrijk om al vóór de zwangerschap te stoppen met roken. Lees meer over de risico’s op de website van www.rokeninfo.nl of ga naar je huisarts om persoonlijke begeleiding te krijgen bij het stoppen met roken.

Alcohol


Alcoholgebruik tijdens de zwangerschap kan aangeboren afwijkingen en hersenbeschadiging veroorzaken. Bovendien vergroot het de kans op miskramen en vroeggeboorte.  Er is hierin geen veilige grens. Het beste is dan ook om geen alcohol te drinken tijdens de zwangerschap. Meer hierover kunt je lezen op de website www.alcoholenzwangerschap.nl en bij de Foetaal Alcohol Syndroom Stichting Nederland.

Drugs


Drugsgebruik tijdens de zwangerschap kan de ontwikkeling van je baby ernstig verstoren. De kans op een kindje met een lichamelijke en verstandelijke handicap is vergroot, en je hebt meer kan op het loslaten van de placenta, groeivertraging, vroeggeboorte en leerachterstand. Meer informatie vind je bij het Trimbos instituut en www.drugsinfo.nl

Medicijnen

Tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap ontwikkelen zich al alle organen bij de baby. De placenta beschermt je baby tegen schadelijke effecten van medicijnen, maar sommige medicijnen passeren de placenta wel. Het gebruik van sommige soorten medicatie in de zwangerschap kan de ontwikkeling van je baby verstoren en zorgen voor aangeboren afwijkingen. Meld altijd bij mij, je huisarts en de apotheek dat je zwanger bent en welke medicatie je gebruikt. We kunnen voor je opzoeken of je bepaalde medicatie veilig kunt gebruiken en of er eventueel een ander medicijn is wat wel veilig gebruikt kan worden. Paracetamol zonder andere toevoegingen is veilig bij bijvoorbeeld  hoofdpijn, griep of koorts in de zwangerschap tot maximaal 8x500mg per dag.

Gebit

Tijdens de zwangerschap is goed voor je gebit zorgen extra belangrijk. Sommige gebitsproblemen kunnen namelijk ook de baby beïnvloeden. Onderzoek toonde aan dat de tandvleesaandoening parodontitis een verband heeft met een laag geboortegewicht en te vroeg geboren baby’s. Daar komt bij dat je door het zwanger zijn een grotere kans loopt op bepaalde gebitsaandoeningen. De veranderde hormonen kunnen namelijk sneller bloedend of geirriteerd tandvlees veroorzaken. Ook heb je meer kans om last te krijgen van gingivitis, een tandvleesaandoening veroorzaakt door tandplak. Zorg dus voor een schoon gebit, ga regelmatig naar de tandarts en de mondhygieniste. Laat je tandarts weten dat je zwanger bent, dit omdat je beter geen röntgenfoto’s kunt laten maken tijdens je zwangerschap. Plaatselijke verdoving is geen probleem, hiervan komt nauwelijks iets in je bloedbaan. Er zijn geen schadelijke effecten voor de baby aangetoond.

Aankomen in de zwangerschap

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat vrouwen die voor de zwangerschap een lage of normale BMI hebben, vaak meer aankomen dan vrouwen die met een hogere BMI starten. Gemiddeld komt de gewichtstoename neer op ongeveer 12-15 kg. Om 'gezond' aan te komen tijdens je zwangerschap is het belangrijk dat je een goede balans vindt tussen je wat je eet en hoeveel je beweegt. Er zijn veel websites met lekkere, gezonde recepten. Eet in ieder geval vezelrijk, drink minimaal 2 liter water per dag en probeer het snoepen te beperken. Als je veel snoept of snackt kom je extra aan, net als buiten de zwangerschap. Het wordt afgeraden om te gaan lijnen als je zwanger bent of borstvoeding geeft. De afvalstoffen die daarbij vrij komen zijn ongezond voor je baby. 

De baby voelen bewegen

Als je voor het eerst zwanger bent voel je het eerste leven gemiddeld bij 18-20 weken. Bij volgende zwangerschappen is het vaak iets eerder omdat je dan weet hoe het voelt en je baarmoederwand slapper is. Het eerste leven wordt vaak omschreven als een luchtbelletje of een vlinder die door je buik kriebelt. Je partner moet helaas langer wachten voordat hij de baby kan voelen. Dat is gemiddeld bij 24 weken. Pas na 26 weken hoor je de baby elke dag te regelmatig te voelen. De folder "je baby voelen bewegen" geeft je nog meer informatie over dit onderwerp. 

Werken

Over het algemeen kun je prima blijven werken als je zwanger bent. Uiteraard is dit wel afhankelijk van hoe je je voelt. Bij bepaalde klachten of zwaar fysiek werk kan het zijn dat ik je adviseer het rustiger aan te gaan doen. Problemen met werken kun je altijd met mij bespreken. Wanneer je met giftige stoffen of met straling werkt, of bijvoorbeeld kans loopt op fysiek geweld is het verstandig om dit op je werk te bespreken. Dan krijg je vaak voor de duur van de zwangerschap andere werkzaamheden die minder risico hebben voor je baby.

Sporten

Zwanger zijn is geen reden om te stoppen met sporten. Het houdt je juist gezond en fit. Het houdt je gewicht gezond, maar het is ook bewezen dat vrouwen met een goede conditie minder kans hebben op complicaties tijdens de bevalling. Misschien is de zwangerschap daarom juist wel een goede reden om ermee te beginnen?! Mom in balance is speciaal ontwikkeld voor zwangere vrouwen die voor en na hun zwangerschap actief bezig willen zijn. Het is op den duur wel verstandig om je tempo wat aan te passen. Het is niet de bedoeling dat je lichamelijke klachten overhoudt aan het sporten. Luister dus goed naar je lijf. Train niet te lang en te intensief. Als je het erg warm krijgt loopt je temperatuur op en daar kan je baby last van hebben. Houdt er verder rekening mee dat je al je spieren en banden slapper worden, je je evenwicht moeilijker bewaart en dat je je buik ook mee moet dragen. Dit kan ervoor zorgen dat het sporten wat moeizamer gaat. Fietsen en zwemmen kun je vaak tot laat in de zwangerschap prima. Je hoeft je eigen gewicht dan minder te dragen. Sporten die je beter kunt laten zijn balsporten, paardrijden, avontuursporten (bungeejumpen of parachutespringen), vechtsporten, diepzeeduiken en sporten waarbij je vaak valt.

Vrijen

Jullie baby heeft er totaal geen last van als jullie vrijen. Doordat je je ontspannen en gelukkig voelt is het voor de baby zelfs goed. Veel vrouwen hebben aan het begin van de zwangerschap geen zin in seks. Ze zijn moe of misselijk en zijn soms bang dat er een miskraam van komt. Je kunt geen miskraam opwekken door te vrijen. Doordat de doorbloeding verbetert in het bekkengebied keert de zin in vrijen rond 15-20 weken vaak weer terug. Sommige vrouwen krijgen zelfs extra zin in seks. Het kan wel “anders” voelen dan buiten de zwangerschap. Een orgasme is vaak intenser en je kunt er een ‘harde buik’ van krijgen. Hierbij voel je de baarmoeder samen trekken waarna alles na een tijdje weer ontspant. Dit is onschuldig. Aan het eind van de zwangerschap gaat de buik behoorlijk in de weg zitten waardoor het wat lastiger kan worden om te vrijen, wees samen creatief. Soms kan er na seks wat bloedverlies optreden. Er is dan een klein bloedvaatje in de baarmoedermond stuk gegaan. De baby merkt hier niks van en het is ook geen reden om niet meer te mogen vrijen. Bel me wel altijd op als je bloedverlies hebt.

Zonnen/zonnebank

Wanneer je gaat zonnebaden of onder de zonnebank gaat kan je lichaamstemperatuur behoorlijk oplopen. Je baby krijgt het dan ook erg warm en dat is nadelig voor zijn conditie. Bovendien kan zonnen pigmentvlekken (een zwangerschapsmasker) veroorzaken. Dit kan geen kwaad maar veel zwangeren vinden het niet mooi. Na de bevalling kan het lang duren voordat het weg is. Ga dus niet te lang onder de zonnebank of zonnebaden. Zoek op tijd wat verkoeling.

Op vakantie

Wanneer de zwangerschap goed verloopt is dat geen enkel probleem. Als jullie met het vliegtuig gaan is het verstandig om bij de vliegtuigmaatschappij te vragen tot welke zwangerschapstermijn je mee mag (meestal zo’n 32-35 wkn). Vraag aan mij een zwangerschapsverklaring, dan voorkom je discussie aan de balie over hoe ver je zwanger bent. Gaan jullie met de auto op vakantie en moet je ver rijden, las dan wat meer tussenstops in om je benen te strekken. Doe er eventueel twee dagen over. Je kunt op wintersport zolang je vakantiegebied niet boven de 2150 meter ligt. Wanneer je hoger gaat zit er te weinig zuurstof in de lucht. Houdt er met skiën rekening mee dat je door je buik sneller uit balans bent en dat je erg kwetsbaar bent als je valt. Als je erg graag wilt gaan, ga dan vroeg in de zwangerschap. Het is handig om je zwangerschapskaart mee op vakantie te nemen. Als je ongerust bent of je hebt vragen bel dan ook vanuit het buitenland altijd eerst naar mij. Vertel het altijd  als je in een buitenlands ziekenhuis hebt gelegen.

Vakantietips

Drink altijd water uit flessen als je naar een land gaat waar het leidingwater onbetrouwbaar is. Verder kun je beter geen ijs of andere etenswaren van straatventers kopen. Je weet nooit hoe lang dat eten er al ligt. Vers fruit kun je het beste zelf schillen voor je het eet. Wees voorzichtig met schaaldieren en eet alleen voedsel dat goed gaar is. Krijg je ondanks deze maatregelen toch braken en/of diarree is het belangrijk ervoor te zorgen dat je niet uitdroogt. Om dit te voorkomen kun je ORS meenemen. Imodium of Norit neem je liever niet tijdens de zwangerschap.  Voor info over medicatie tegen bijvoorbeeld malaria of vaccinaties kun je terecht bij de GGD.

De babykamer schilderen

Wanneer je het zelf gaat doen kies dan verf op waterbasis en zorg dat je de ruimte goed kunt ventileren. Ook voor het verven van de box of andere babymeubels kun je het beste verf op waterbasis nemen. Als je kindje er dan eens op gaat kauwen kan die verf het minste kwaad.

Röntgenfoto’s

Het is het verstandigst dit na de bevalling pas te laten doen. De röntgenstralen kunnen de groeiende cellen van de baby beschadigen. Het is onmogelijk om een veilige dosis straling te bepalen.

Tillen

Zwaar tillen kan geen kwaad voor de baby. Het is alleen wel de vraag of het verstandig is voor je eigen lijf. Je buikspieren worden door tillen belast, terwijl hun functionaliteit niet optimaal is als je zwanger bent. Hierdoor bestaat het gevaar dat de buikwand en de bekkenbodem na de zwangerschap meer zullen zijn verzwakt en het langer duurt tot je weer goed bent hersteld.

Haren verven/permanent

Haarverf bestaat uit chemische bestanddelen die ongezond zijn. Hiervan komt echter zo weinig in je lichaam terecht dat het niet wetenschappelijk is bewezen dat het schadelijk is voor de baby. Soms valt een kleur of permanent anders uit dan je wilde door je veranderde hormoonhuishouding.

Tot slot: zwangerschap is geen ziekte. Neem de tips in dit artikel ter harte, maar gebruik je boerenverstand en vergeet vooral niet om te genieten!

Op www.zwangernu.nl vind je nog extra info over voeding, infecties, straling en werk.